Als je me op Instagram volgt heb je het afgelopen periode vast voorbij zien komen, ik ging afgelopen periode heel regelmatig naar het Floathouse om daar te floaten en cryotherapie te volgen. Ik deed dit om te kijken wat voor effect dit op mijn herstelvermogen zou hebben en vandaag ga ik je er alles over vertellen.

Wat is Floaten?

Floaten betekend vrij vertaald; drijven. In een ondiep bad van 30 cm zit water met een heel hoog zoutgehalte. Dit Epsomzout of magnesiumsulfaat zorgt ervoor dat je lichaam gewichtloos wordt in het water en je dus letterlijk blijft drijven op een laag zout water. In je eigen floatcabine bevind je je even op de Dode Zee.

De floatcabine is afsluitbaar en deze manier sluit je letterlijk en figuurlijk alle prikkels uit je drukke leven even buiten. Het is een moment van complete rust en ontspanning. Zowel fysiek als mentaal zou dit positieve effecten moeten hebben als:

• Vermindert fysieke en mentale stress door verlaging van cortisol (het stress hormoon), ACTH (adrenocorticotroop hormoon dat aanmaak van cortisol stimuleert), melkzuur en adrenaline (een anders stress hormoon).
• Werkt tegen vermoeidheid en gevorderd een gezonde nachtrust: verandert de frequentie van hersengolven; van bètagolven naar alfa- & thètagolven.
• Zorgt voor meer energie; verkwikkend en revitaliserend: Vergroot de aanmaak van endorfine.
• Bevordert motivatie; vermindert symptomen van depressie en angst.
• Versnelt herstelproces van blessures, bevordert afname van pijn en verbetert sportprestaties door bevordering van de bloedcirculatie (zuurstof en voedingsstoffen gaan beter rond), verlaging van de hartslag en zuurstofconsumptie.

Cryotherapie, ook wel whole body cryo, berust op een heel oud principe, het FFF principe. Dit staat voor fight, flight or freeze. Wanneer het lichaam in levensgevaar is heeft het de keuze uit deze drie opties. Ga je terug vechten, ga je vluchten of bevries je en doe je niets? Bij cryotherapie stel je je lichaam gedurende drie minuten bloot aan extreme kou (-110 graden tot -140 graden). Het lichaam is dus even in ‘levensgevaar’. Het bloed trekt zich terug naar de vitale organen en het gaat sneller stromen, de bloedtemperatuur stijgt om virussen tegen te gaan. Het lichaam brengt hormonen en enzymen in de bloedbaan om het herstel te bevorderen. Ook het zuurstofgehalte in het bloed stijgt door het zuurstofrijke klimaat in de cabine. Bloed dat rijk is aan zuurstof en nutriënten herstelt beschadigd weefsel sneller. Klinkt niet slecht toch? Effecten die worden beweerd zijn als volgt:

• Betere doorbloeding en afvalstoffen worden beter afgevoerd.
• De stofwisseling krijgt een boost en het immuunsysteem wordt geactiveerd.
• Verminderd pijn en versnelt het herstelproces.
• Herstelt de hormoonbalans, bestrijdt depressie en geeft een energieboost.

Wat zegt de wetenschap hierover?

Bij het kiezen voor een bepaalde behandeling kijk ik als fysiotherapeut naar ‘evidence based practise’. Dit betekend dat je bij een keuze meeneemt wat de wetenschap vind en wat je eigen ervaring is met een methode.

Tijdens mijn zoektocht kom ik er al snel achter dat floaten al erg lang wordt toegepast. De eerste onderzoeken die ik tegen kom, komen uit de jaren 80.

Uit de recentere onderzoeken haal ik vooral dat:

• Floaten helpt bij het ontspannen, het verlagen van stress en mindfull in het moment zijn. (1,3,4,5,6)
• Het lijkt goed te werken voor mensen met angstoornissen (1,3,4,6)
• Het verminderd het gevoel van (spier)pijn (2,5,6)
• Het draagt positief bij aan je stemming (2,5)
• Systolische bloeddruk en hartslag worden verlaagd (3,4)
• Cortisol levels worden verlaagd (4) en noradrenaline verlaagd (6)

(deze effecten werden zowel op de korte- als op de lange termijn gevonden)

Tijdens mijn zoektocht naar literatuur omtrent cryotherapie kwam ik onverwachte dingen tegen. Zo wordt het blijkbaar in andere landen ook in fysiotherapie praktijken gebruikt voor chronische pijn, knie operaties en – revalidaties, bij reumathoide artritis en bij spier/pees klachten.

• Verlagen van de ontstekingsreacties zonder herstel (remodellering van extra cellulaire matrix) negatief te beïnvloeden of zelfs te stimuleren (7)
• Vascularisatie en collageenvorming stimuleren (8)

Bij cryotherapie vond ik ook een aantal studies die het effect niet konden bewijzen, er waren meer twijfelachtige studies te vinden dan over het floaten.

Mijn ervaring

Afgelopen maand ging ik meerdere keren per naar het Floathouse. Gemiddeld deed ik 3 keer per week cryotherapie en 1 keer per week een floatsessie. De eerste keer vond ik vooral de cryotherapie erg spannend, hoe koud zou het zijn?! Doordat er gebruik wordt gemaakt van droge kou door middel van stikstof, voelt het helemaal niet zo koud als het klinkt. Je huid heeft het koud en prikkelt wat, maar het is niet hetzelfde koude gevoel als wanneer je bibberend zonder jas buiten staat.

Sommige mensen schijnen na een sessie direct een enorme boost te krijgen, ik kan niet zeggen dat ik die ervaarde. Ik voelde me goed maar ging niet stuiterend weg. Het effect leek bij mij wat langer te duren. De dag na een cryosessie gingen mijn trainingen altijd wel extra makkelijk en voelde mijn lichaam erg goed aan. Hersteld en vol energie.

Het fijne van de cryotherapie vond ik ook de praktische haalbaarheid. In een paar minuten sta je weer buiten en je hoeft geen afspraak te maken. Dit zorgt ervoor dat je als je in de buurt bent makkelijk even binnen loopt en je behandeling ondergaat. Als we het toch over drukke levens hebben vond ik dat wel absoluut een pluspunt.

Dan over het floaten, de eerste keer vond ik dat best lastig. Het is de bedoeling dat je even helemaal ontspant, maar verplicht ontspannen is toch wel erg moeilijk. Het duurde even voordat ik mijn gedachten echt kon uitzetten en ik merkte dat dit de tweede keer floaten al een heel stuk makkelijk ging. Je moet even leren jezelf over te geven, maar als dat dan eenmaal lukt dan is het absoluut genieten. Was ik de eerste keer nog aan het aftellen tot de 45 minuten voorbij waren, stond ik versteld dat de 60 minuten de tweede keer zo snel voorbij waren.

Overall ben ik positief over mijn ervaring. Ik heb me afgelopen erg goed gevoeld tijdens mijn trainingen en ook tijdens de triathlon in Knokke voelde ik me top. Is het een bewezen effect of is het een placebo in mijn hoofd. Ik durf het niet te zeggen maar feit is dat het voor mij werkte en dat ik het zeker nog zal blijven doen in de aankomende periode richting de ironman in december.

Literatuur:

1. Justin S. Feinstein, Sahib S. Khalsa, Hung Yeh, Obada Al Zoubi, Armen C. Arevian, Colleen Wohlrab, Marie K. Pantino, Laci J. Cartmell, W. Kyle Simmons, Murray B. Stein, Martin P. Paulus,
   The Elicitation of Relaxation and Interoceptive Awareness Using Floatation Therapy in Individuals With High Anxiety Sensitivity, Biological Psychiatry: Cognitive Neuroscience and Neuroimaging, Volume 3, Issue 6, 2018, Pages 555-562
2. Matthew W. Driller, Christos K. Argus, Flotation restricted environmental stimulation therapy and napping on mood state and muscle soreness in elite athletes: A novel recovery strategy?,
   Performance Enhancement & Health, Volume 5, Issue 2, 2016, Pages 60-65,
3. Marcus Börjesson^, Carolina Lundqvist, Henrik Gustafsson, Paul Davis, Floatation REST as a Stress Reduction Method: The effects on Anxiety, Muscle Tension and Performance, Volume 12, Issue 3, Pages 333–346, 2017
4. D van Dierendock, J te Nijenhuis, Flotation restricted environmental stimulation therapy (REST) as a stress-management tool: A meta-analysis, Psychology & Health, Volume 20, Issue 3, Pages 405-412, 2005
5. Bood, Sven Å.,Sundequist, Ulf,Kjellgren, Anette,Norlander, Torsten, Nordström,  Lenneart, Nordenström, Knut,Nordström, Eliciting the relaxation response with the help of floatation-rest (restricted environmental stimulation technique) in patients with stress-related ailments, International Journal of Stress Management, Vol 13(2), May 2006, Pages154-175
6. Anette Kjellgren, Ulf Sundequist, Torsten Norlander, and Trevor Archer, “Effects of Flotation-REST on Muscle Tension Pain, Pain Research and Management, Volume 6, Issue 4, Pages 181-189, 2001.
7. Ramos, Gracielle & Pinheiro, Clara & Messa, Sabrina & Delfino, Gabriel & Marqueti, Rita & Salvini, Tania & Durigan, João Luiz. (2016). Cryotherapy Reduces Inflammatory Response Without Altering Muscle Regeneration Process and Extracellular Matrix Remodeling of Rat Muscle. Scientific Reports. 6. 10.1038/srep18525.
8. Haq, Adnan & Ribbans, William Or Bill & Baross, Anthony. (2019). Enhancing the Physiology and Effectiveness of Whole-Body Cryotherapy Treatment for Sports Recovery by Establishing an Optimum Protocol: A Review of Recent Enhancing the Physiology and Effectiveness of Whole-Body Cryotherapy Treatment for Sports Recovery by Establishing an Optimum Protocol: A Review of Recent Perspectives. 41-52.