Inmiddels duurt de corona crisis al een behoorlijke tijd. Ruim een maand geleden sloten de eerste kantoren al hun deuren en gingen we allemaal massaal hamsteren. Daarna bleek er een soort gat te ontstaan en wordt op heel veel (online) manier geprobeerd dat gat te vullen. Het is super mooi om te zien hoe mensen zich verenigen in deze tijd en dat het zoveel initiatieven voor het goede doel zijn. Maar hoe mooi dat ook klinkt, waarschijnlijk ervaar je toch een boel dingen die helemaal niet zo leuk zijn. Ik schreef eerder al een blog over sporten tijdens corona en over je mentale struggles tijdens quarantaine. Aansluitend daarop wil ik vandaag nog een laatste ding bespreken. Aankomen, afvallen en emotie eten tijdens corona blijken alledaagse situaties te zijn. Meme’s van aankomen tijdens corona, programma’s om af te vallen tijdens corona en eerlijke verhalen van mensen bij wie dat allemaal een beetje in de war is geraakt.
Waarom veranderen onze voedingskeuzes in deze tijd?
Quarantaine en social distacing blijkt volgens een onderzoek van de Lancet een grote impact te hebben om de psychologische gesteldheid van mensen. Onze voedingskeuzes hangen heel erg samen met deze psychologische gesteldheid en kunnen dus mogelijk veranderen in de komende periode. Maar hoe komt dat nou?
- Angst voor voedsel tekort; vanuit het oerinstinct heeft de mens de neiging alles in huis op te eten om zo zeker te zijn dat ze vol zijn voor het geval dat de supermarkten straks leeg zijn en niet meer aangevuld worden. We weten inmiddels wel dat hamsteren niet nodig is, maar onbewust kan er angst ontstaan voor een voedsel tekort.
- Angst en stress voor het gebrek aan speciale- of favoriete voedsel. Oké dus er is voldoende eten te vinden in de supermarkt voor ons mensen maar wellicht heb jij wel een hele specifieke voorkeur. Stel dat je bijvoorbeeld een specifiek dieet volgt en hier mogelijk straks geen voorraad meer is, kan dat stress opleveren.
- Veel voedsel binnen handbereik omdat je mogelijk extra hebt gekocht of omdat je simpelweg thuis werkt en dichterbij je keukenkastjes bent. Wanneer je normaal gesproken de hele dag van huis bent, is de bodem van je broodtrommel uiteindelijk waar je stopt met eten. Die broodtrommel is nu ingeruild voor een huis met een voorraad aan eten die je niet gewend bent zo dicht bij je te hebben.
- Verveling, want hoeveel spelletjes en puzzels je inmiddels misschien ook hebt gedaan in de avond, het is af en toe toch best wel een beetje saai thuis. Uit verveling ben je geneigd om meer te gaan eten, zeker wanneer de koelkast ook nog eens naast je staat.
- Minder bewegen op een dag kost het lichaam minder energie. De angst om aan te komen kan daarom in deze tijd. Je sportschool is dicht en je bent de controle over je sportregime misschien wel helemaal kwijt. De angst om aan te komen kan er voor zorgen dat je (fors) minder gaat eten. Dat lijkt misschien onschuldig maar wanneer je je lichaam echt te weinig gaat geven loop je het risico dit vervolgens weer met snackbuien te gaan compenseren en in een cirkeltje terecht te komen.
- Overige stressoren en angsten -> emotie eten
Wat is het effect van stress op onze voedingskeuzes?
Stress en angst zijn voorbeelden van negatieve gevoelens. Die negatieve gevoelens geven een stijging in het cortisol gehalte (het stress hormoon). Deze stijging geeft een neiging tot snacken omdat dat dat zorgt voor een kort geluksmomentje en verlaging van het cortisol. Zoete of zoute snacks zijn hierbij favoriet. Op langere termijn deze strategie hanteren kan er echter toe lijden dat je je lichaam een nieuw patroon aanleert. Je leert dat je lichaam de kettingreactie: stress -> snack -> blij. Je lichaam gaat dit patroon automatisch toepassen wanneer je stress ervaart en je grijpt al richting een snack voor je na hebt kunnen denken of je dat wel of niet wilt.
Wat kun je hier specifiek aan doen tijdens de corona periode?
- Blijf zo veel mogelijk gestructureerd, gebalanceerd en gezond eten op de manier zoals je dat eerst ook deed. Het lichaam is erg gebaat bij ritme, probeer die dus vooral zo te houden als dat voorheen ook was.
- Blijf genoeg drinken. Een honger en dorst prikkel worden vaak met elkaar verward. Wanneer je lichaam trek krijgt uit verveling of je denkt direct al weer honger te krijgen terwijl je daarnet een goede maaltijd hebt gehad, komt dit mogelijk voort uit een vocht tekort. Zorg dus dat je gedurende dag hele dag slokjes water blijft nemen.
- Slaap voldoende. Onvoldoende kwalitatieve slaap zorgt ervoor dat je honger- en verzadingshormonen niet goed gekalibreerd worden gedurende de nacht en je de volgende dag mogelijk meer honger hebt en je minder goed weet wanneer je vol zit. Blijf op tijd naar bed gaan, ookal hoef je de volgende ochtend misschien minder vroeg in de trein te zitten dan op een normale werkdag.
Hoe ga je om met emotie eten?
Leuk die theorie, maar wanneer je jezelf al een patroon hebt aangeleerd kan het erg moeilijk zijn om die weer af te leren. Ook wanneer je snack gedrag nog geen patroon is geworden is het zinvol om al in te grijpen voor het een patroon wordt.
- Herkennen -> sta je ineens met je neus in de koelkast zonder dat je had beslist iets te willen gaan eten? Goed, want je hebt dit ongemerkt nog voor je daadwerkelijk iets in je mond hebt gestopt. Wees je bewust van je actie.
- Erkennen -> Je hebt je actie dus herkent maar waarom was je bezig met die actie uitvoeren? Leg contact met jezelf en probeer te ontdekken waar deze actie vandaan kwam. Had je net een stressvol telefoongesprek? Of wacht je misschien in angst op een telefoontje? Ga bij jezelf na of er mogelijk een negatief gevoel aan je actie vooraf ging. Erken deze, het mag er zijn.
- Exploreren -> Oké er was dus een negatief gevoel waardoor je een automatische actie ging uitvoeren. Maar zijn er mogelijk ook andere acties die je kan doen? Wellicht heb jij baat bij ontspanning en meditatie, kom je liever in beweging en ga je naar buiten of verzet je je gedachten op een andere manier.
- Leren -> Nu je hebt bedacht dat jij beter even rustig een rondje kunt gaan wandelen wanneer je spanning ervaart om een negatief gevoel van je af te schudden is het tijd om hier een nieuwe gewoonte van te maken. Je neemt afscheid van je oude actie en gaat je nieuwe actie eigen maken. Dit kost tijd en geduld. Alleen door te blijven volhouden en herhalen wordt dit patroon je nieuwe vaste patroon.
Als laatste wil ik nog tegen je zeggen, wees niet te streng voor jezelf. Het is een lastige tijd en op dit moment gaat iedereen daar anders mee om. Daarnaast is een schuldgevoel ook een negatieve gedachte die mogelijk weer voor meer stress kan zorgen. Op deze manier kom je je cirkeltje niet uit. Blijf goed voor jezelf zorgen. Deze tijd is geen wedstrijd, geen wedstrijd wie het meest kan afvallen, geen wedstrijd wie toch het beste kan blijven door sporten, geen wedstrijd wie in huis het vaakst de trap op kan lopen en geen wedstrijd wie het langst kan werken in wall-sit met een laptop op schoot.
Ik maakte ook een video over bovenstaand onderwerp. Deze kun je hier bekijken:
Mocht je met iets kwijt willen over aankomen, afvallen of emotie eten tijdens corona of in het algemeen? Dat kan altijd in de comments hieronder of door me een berichtje te sturen op Instagram.
Hi Maartje,
Wat een leuke blog! Voor mijn studie hou ik een presentatie over de invloed van de covid-19 pandemie op het eetgedrag. De manier waarop jij dit hebt geschreven is prettig te lezen en super duidelijk! Heb jij de bron van Lancet nog die je hebt gebruikt om dit te schrijven? Deze zou ik graag zelf inzien als dat kan.
Hoi Noah,
Bedankt! Normaal zet ik bronnen altijd onder mijn stukken, ik zie dat ik dat hier niet heb gedaan dus ik durf je eerlijk gezegd echt niet meer te zeggen om wat voor stuk het ging. Het was redelijk recent op het moment dat ik deze blog schreef, dus je zult even de archieven in moeten duiken.
Succes!