Als je mijn allereerste podcast hebt geluisterd, zal je hebben gehoord dat ik na het stoppen met de pil jaren niet meer ongesteld werd. Dat kwam niet door de pil, de pil had alleen tot dan toe verhuld dat er iets niet juist was. Als je denkt dat mijn verhaal uniek is heb je het mis. In deze podcast aflevering praat ik met Monique van de Velde. Ook zij had een tijdje geen menstruatie meer als gevolg van een eetstoornis. Hoe dat nou komt en wat andere klachten zijn die je daarbij kunt ervaren bespreken we. Als je dit onderwerpt interessant vind kun je hieronder nog een stukje lezen over het niet meer ongesteld worden. Deel deze blog of de podcast verder met zo veel mogelijk mensen. Het blijkt namelijk dat er nog steeds heel veel mensen (en professionals) zijn die hier niet van af weten. Hoogste tijd dus om dat gesprek verder op gang te brengen.

Help, ik word niet meer ongesteld?!

Je menstruatiecyclus wordt bepaald door je hormonen, wanneer die te veel gaan schommelen kan dit zijn effect hebben op de cyclus. Zo kan je meer klachten ervaren rondom je menstruatie, of kan deze steeds onregelmatiger worden. We denken vaak dat dit normaal is en zo niet, dan gaan we naar de huisarts. Deze zal vaak de pil voorschrijven om minder klachten te ervaren of de menstruatie weer regelmatig te krijgen. Daar gaat het fout. Onze menstruatie is namelijk een grote afspiegeling van hoe het met ons gaat. Door er een pleister over te plakken en de wond niet meer te bekijken worden de symptomen misschien minder, maar de oorzaak blijft. Maar wat zou die oorzaak dan kunnen zijn? Buiten natuurlijk een aantal medische problemen die hier te grondslag aan kunnen liggen, is het waarschijnlijk je leefstijl. Je leefstijl heeft namelijk invloed op je hormonen en daarmee op je cyclus. In een andere podcast zagen we al dat stress je hormonen en daarmee je cyclus in de war kan schoppen, maar ook je manier van eten en trainen kan een groot effect hebben.

Energiebeschikbaarheid

Wanneer we kijken naar een dag in ons leven, zullen we energie verbranden en energie binnenkrijgen. Dat verbranden gaat door het überhaupt in leven zijn, in combinatie met je activiteiten en sport. De energie die je binnenkrijgt bestaat uit de calorieën die je eet. Wanneer er een grote mismatch ontstaat tussen je inname en verbruik, ontstaat er (na een tijdje) een lage energiebeschikbaarheid (Low Energy Availability = LEA). Het energietekort dat je onbewust of bewust hanteert is zo groot dat er problemen ontstaan.

RED-S: Relative energy diffiency in sport

Wanneer je die lage energiebeschikbaarheid combineert met veel sport, zal er voor het lichaam te weinig energie overblijven om lichaamsfuncties te handhaven die nodig zijn voor een goede gezondheid en optimale prestaties. Niet-primaire lichaamsfuncties worden ‘on hold’ gezet en het lichaam gaat zijn best doen om andere systemen energie op te nemen (zoals bijvoorbeeld je spieren en botten).

Wat zou je hiervan kunnen merken?

• Menstruele dysfuncties, dit start vaak met een onregelmatige cyclus waarna de cyclus helemaal uit zal blijven door een gebrek aan oestrogenen. Wanneer je menstruatie langer dan drie maanden uitblijft noemen we dat secundaire ammenoroe. Ook een energietekort bij mannen kan effecten hebben op de geslachtshormonen. Het testosteron gehalte kan dalen en erectie- en/of vruchtbaarheidsproblemen kunnen ontstaan.
• Lager metabolisme en/of een trager werkende schildklier
• Minder stevige of gemineraliseerde botten (met uiteindelijk een groot risico op botontkalking) door een gebrek aan IGF-1. Loop je veel hard en zit je in een staat van lage energiebeschikbaarheid is het risico op een stressfractuur groter.
• Verlaagd immuunsysteem
• Afbraak van spieren en een groter risico op blessures
• Maag- darmklachten
• Cardiovasculaire problemen
• Psychologische problemen

Niet meer ongesteld is goed, want dat betekend dat ik hard genoeg train? Nee! Gezonde sportende vrouwen worden ongesteld.

Oorzaken en oplossingen

Gewicht en afvallen. Een laag vetpercentage opzich kan er al voor zorgen dat er minder oestrogenen in het lichaam aanwezig zijn. Maar ook wanneer je overgewicht hebt en heel snel heel veel wil gaan afvallen door excessief te sporten en weinig te eten kunnen er problemen ontstaan.

-> Voldoende eten! En niet alleen voldoende, maar ook voldoende voedingsstoffen.

Toch afvallen? Als je nu denkt, ja maar ik wil afvallen, dan heb ik toch een energie tekort nodig? Ja dat klopt. Afvallen staat voor het grootste gedeelte op het creëren van een negatieve energiebalans. Het allerbelangrijkste is dat je dat energietekort niet te groot maakt. Een energietekort van 500 tot 200 calorieën per dag wordt maximaal aanbevolen bij sporters. Dat betekend een gewichtsverlies van 200 tot 500 gram per week. Dat is dus veel minder dan de enthousiaste uitspraken die je regelmatig op websites voorbij ziet komen. Als je ergens leest ‘val 10 kilo af binnen 3 weken’ moet je dus heel hard wegrennen in plaats van je te laten verleiden.

Te veel stress of te (veel) intensieve trainingen. Die trainingen die tellen voor jou misschien als mentale ontspanning, fysiek gezien telt dit als inspanning.

-> Stress verlagen, trainingen goed periodiseren en altijd zorgen voor voldoende energie inname rondom trainingen.

Hoe sneller je ingrijpt, hoe sneller je de boel weer kunt herstellen. Stel, je mist drie menstruaties (je weet zeker dat je niet zwanger bent) en je grijpt snel in, kan je menstruatie binnen 3 tot 6 maanden weer terugkomen. Loop je al jaren (onbewust) met een energietekort en een uitgeput lichaam kan het langer duren voor de verschillende lichaamsfuncties zich weer gaan herstellen.

Vind je voeding interessant en ben je benieuwd naar hoe je een gezond voedingspatroon kan handhaven en je sportprestaties kan ondersteunen? Dan is mijn boek Plantaardig Presteren wat voor jou.

Ervaar je zelf problemen met je hormonen, gewicht of leefstijl? Als sportvoedingscoach en hormooncoach kan ik je mogelijk helpen. Bekijk hier de info omtrent coaching of plan een gratis kennismakingsgesprek met me in.