Inmiddels is het al weer enkele weken geleden, maar ik wil dit toch nog graag bespreken. De dag voor mijn enige triathlon wedstrijd dit seizoen werd ik namelijk ongesteld. Op zondag stond de 5150 Ironman van Maastricht gepland en op zaterdag werd ik ongesteld. In deze blog wil ik graag met je bespreken hoe je dat praktisch gezien kunt aanpakken, maar ook wat het fysiek gezien betekend om ongesteld te zijn tijdens een sportwedstrijd. Is er reden voor paniek of niet?

Ongesteld zijn tijdens een sportwedstrijd: erg of niet?

De menstruatie heeft vaak een negatief imago. Het is vervelend, je hebt misschien last van buikkrampen en dat kan niet goed zijn bij een wedstrijd. Toch maakte ik me er geen moment zorgen om, liever in de eerste week van je cyclus dan in de laatste tijdens een race. Maar hoe zit dat? Eerder zagen we al dat de menstruatiecyclus grofweg verdeeld kan worden in twee fasen: de folliculaire fase en de luteale fase. De dag dat je ongesteld wordt is de eerste dag uit je nieuwe cyclus. Je luteale fase is afgesloten en je start opnieuw in de folliculaire fase. Hoeveel last je van je menstruatie zelf is, is voor iedereen verschillend en heel erg afhankelijk van je leefstijl of eventuele medische problemen. Zelf heb ik medisch gezien gelukkig helemaal in orde en heb ik mijn leefstijl zo kunnen aanpassen dat ik mijn menstruatie eigenlijk zo goed als nul klachten oplevert. Maar als je die klachten even vergeet en puur alleen kijkt naar je hormoonconcentraties in deze fase, zie je eigenlijk dat dit een hele mooie fase is voor wedstrijden! In de folliculaire fase lijken vrouwen fysiek het meest op mannen, zijn ze goed in staat hun koolhydraat voorraad aan te spreken, de ademhaling en temperatuur kan beter gereguleerd worden en we kunnen meer pijn verdragen. Allemaal factoren die onze prestaties zeker niet nadelig beïnvloeden!

Praktische oplossingen als je ongesteld bent tijdens het sporten

Ik begin me steeds meer te beseffen hoe fijn mijn opvoeding hierin is geweest en hoe vanzelf sprekend het was om dit te bespreken. Via Instagram krijg ik regelmatig praktische vragen over ongesteld zijn tijdens het sporten. Hoe doe je dat bijvoorbeeld met zwemmen, en hoe met fietsen? En als je nu denkt dat die vragen alleen van meisjes tussen de 10 en 13 komen, absoluut niet. Deze vragen komen van vrouwen van alle leeftijden. Ik vind het gek om te beseffen dat wat voor mij zo vanzelfsprekend voelt, dat niet voor iedereen is.

Maandverbrand of inlegkruisjes

Het ligt er natuurlijk een beetje aan welke sport je doet, maar maandverband zal niet vaak de voorkeur hebben. Wanneer je gaat zweten kan maandverband gaan schuren, of zorgen voor nog meer warmte en zweet. Bij sporten waarin je flink bewegelijk bent zal maandverband mogelijk ook verplaatsen en minder comfortabel zijn.

Tampon

Een tampon zal vaak een stuk praktischer zijn. Hij zit op zijn plaats en je hoeft niet in te leveren op je bewegingsvrijheid. Je kunt er meerdere uren mee vooruit wat ervoor zorgt dat het niet veel aandacht vereist. Bij wielrennen waarin je bijvoorbeeld geen ondergoed draagt is dit super handig en ook bij zwemmen doet de tampon het prima. Het nadeel is (vooral als je ongesteld bent tijdens een triathlon), dat je na het zwemmen je tampon eigenlijk moet vervangen. Je tampon kan namelijk (ook een beetje afhankelijk van je tijd in het water) vollopen met water. De tampon is dan vol en verliest zijn werking, maar hij kan na een tijdje ook gaan zakken. Als je na het zwemmen en fietsen ook nog een flink stuk moet hardlopen is de kans groot dat je verzadigde tampon gaat verplaatsen. Je zal hem dus moeten vervangen, opzich geen wereldramp maar het kost je natuurlijk wel tijd tijdens je triathlon.

Menstruatiecup

Dan de menstruatiecup, deze heb ik zelf afgelopen voorjaar ontdekt. Ik moest er even aan wennen, maar wat een uitvinding! Je kunt er prima mee sporten en na het zwemmen hoeft hij er niet uit. Gemiddeld kan je de cup tot 12 uur lang inhouden, nou in die 12 uur kan je al flink wat sporten! Bijkomende voordelen zijn ook dat je niet constant tampons en maandverband hoeft te kopen en weggooien. Het is dus ook beter voor het milieu en je portemonnee. Ik zou het niet aanraden de menstruatiecup op je wedstrijddag voor het eerst uit te proberen. Het is iets waar je een beetje vertrouwd mee moet worden.

Bedenk je ook, hoe erg is het als het onderweg toch mis gaat? Ik was de dag voor mijn race in Maastricht al in Maastricht toen ik ongesteld werd. Ik had het kunnen weten want ik tel het maandelijks uit, maar toch had ik er niet aan gedacht mijn menstruatiecup mee te nemen. Ik kocht een doosje tampons en besloot het daarmee te doen. De 5150 is in tijdsduur voor mij geen hele lange race, ik besloot dus gewoon met een tampon van start te gaan. Het zwemonderdeel is niet erg lang en stel dat mijn tampon aan het einde van de race toch te veel water gehad hebben, dan was dat maar zo. Ik snap dat je liever niet door bent gelekt als je over de streep komt, maar als het wel zo is dan is dat toch ook niet erg? Ik vind in ieder geval van niet.

Je menstruatie uitstellen voor een sportwedstrijd?

Met bovenstaande info in je achterhoofd denk je nu hopelijk, laat die menstruatie maar lekker komen! Toch heb ik er jaren geleden wel eens over gedacht om mijn menstruatie bewust uit te stellen voor een wedstrijd. Ik was jong en deed aan synchroonzwemmen. Tijdens techniek wedstrijden zat je vaak de hele dag in je badpak in het zwembad. Af en toe mocht je even het water in om je ding te doen, maar het was voornamelijk veel wachten in weinig kleren. Ongesteld zijn, steeds naar de wc moeten tussendoor of je ongemakkelijk voelen (steekt je touwtje niet toevallig uit je badpak?!) waren niet echt mijn hobby op zo’n dag. Als je de pil slikt en het echt niet ziet zitten je menstruatie te hebben tijdens een wedstrijd dan kun je er voor kiezen deze door te slikken. Je wordt dan niet ongesteld en aangezien veel vrouwen een één-fase pil slikken, zal je met het doorslikken dus gewoon in dezelfde menstruatiefase blijven als waar je al was.

Maar als je niet aan de pil en toch echt niet ongesteld wil worden, wat dan? Er wordt wel eens een vorm van noresthisterone geslikt, een vorm van progesteron om de menstruatie uit te stellen. Maar is dat het waard? Wat je daar eigenlijk mee doet is je luteale fase verlengen. De hormoonconcentraties in die fase zijn eigenlijk minder gunstig om te racen en je kunt ook last krijgen van PMS klachten. De kans bestaat dat je op deze manier alleen maar minder zal presteren tijdens je race.

Mooi voorbeeldje, Paula Radcliffe verbrak in 2002 het wereld record op de marathon tijdens haar race in Chicago. Ze was op dit moment ongesteld en ga zelfs aan dat ze op het einde van de race last van menstruatie krampen. In periodes daarvoor heeft ze met noresthisterone geprobeerd haar menstruatie uit te stellen, maar ze gaf aan zich daarmee ‘100 keer slechter te voelen’.

Final note: Ik hoop dat je door dit artikel beseft dat het helemaal geen probleem hoeft te zijn om ongesteld te zijn tijdens je wedstrijd, maar ik wil niet je nu denkt dat het ‘slecht’ is als je wedstrijd nu in je luteale fase valt. Je kunt namelijk altijd racen! Wanneer je race in je luteale fase valt wil je mogelijk in de week voor de race en tijdens de race je strategie wat aanpassen, wat dingetjes ‘tweaken om je prestaties zo alsnog te optimaliseren. Wat die ‘dingetjes’ precies zijn is voor iedere vrouw anders, maar ik zal hier in een volgende blog op terugkomen.

Final note 2: Ieder lichaam is uniek en daarmee is ieders strategie ook uniek. Wat voor jou geld hoeft niet voor een ander te gelden. Heb je problemen of wil je onderzoeken wat voor jou het beste werkt, dan kun je altijd bij me terecht. Je kunt hier informatie vinden over mijn één-op-één coachingstrajecten of plan hier een vrijblijvend kennismakingsgesprek in.